CECHY MAKROSKOPOWE
 Grupa owocników
|
Owocniki najczęściej kuliste lub owalne w zarysie ale zawsze guzowate, nieregularne. Powierzchnia owocnika guzkowata, niejednorodna często z wrośniętymi grudkami ziemi, kamieniami, resztkami liści. Wielkość owocników 0,5-3 cm. Owocniki w kolorze pomarańczowym, czasem jasnoczerwone, żółtawe, rzadziej ochrowe lub brązowo-ochrowe. Perydium bardzo cienkie, miejscami niekompletne, odsłaniające strukturę gleby. Gleba w kolorze powierzchni owocnika – najczęściej pomarańczowa. W młodym stadium pełna, poprzecinana nieregularnymi białymi żyłkami, później miejscami labiryntowata, z niewielkimi nieregularnymi porami. Zapach owocnika nieznacznie nieprzyjemny, brak charakterystycznego smaku.
|
CECHY MIKROSKOPOWE
 Zarodniki S.chilensis
|
Perydium cienkie, pajęczynowate, jednowarstwowe 40-150 μm, plektenchymatyczne, zbudowane z cienkościennych, septowanych strzępek 2-6 μm. Strzępki warstwy powierzchniowej zabarwione na żółto-czerwono, głębiej hialinowe. Zarodniki symetrycznie owalne o średniej wielkości 9-12 x 7-10 μm. Zarodniki wyraźnie urzeźbione, pokryte zaostrzonymi kolcami o średniej wielkości 1,0-3,5 μm. Podstawa zarodników spłaszczona, przybierająca formę charakterystycznej dla rodzaju "korony". Często słabo wykształcona i u wielu zarodników trudna do zaobserwowania. Zarodniki najpierw bezbarwne, potem żółtawe, cyjanofilne. Podstawki najczęściej 1-4 zarodnikowe, maczugowate lub gruszkowate, hialinowe, wypełnione charakterystycznymi, intensywnie zabarwionymi kroplami tłuszczu o różnej wielkości oraz ilości. Średnia wielkość podstawek 25-55 x 10-20 μm.
 |
 |
 |
Przekrój perydium |
Strzępki perydium |
Fragment hymenium |
|
SIEDLISKO
|
Stephanospora chilensis jest gatunkiem strefy tropikalnej lub subtropikalnej, znanym głownie z górskich lasów Chile. Mikoryzuje tam najczęściej z gatunkami drzew z rodziny Myrtaceae (mirtowatych) i Lauraceae (wawrzynowatych). W Polsce Stephanospora chilensis została znaleziona w niewielkiej, śródpolnej kępie około 10-letnich drzew. Stanowisko ma typowych charakter antropogeniczny. Nieuprawiane od dziesięciu lat pole, na łagodnym stoku o południowej wystawie, sukcesywnie zarasta. Pola uprawne położone powyżej dzisiejszego nieużytku są nadal uprawiane i corocznie intensywnie wapnowane. Związki wapnia spływają aż do podstawy stoku, co powoduje, że gleba na całym stoku charakteryzuje się wysokim odczynem pH (w różnych porach roku 7,5 - 9,1), charakterystycznym dla gleb rędzinowych o dużej zawartości węglanu wapnia. Zadrzewienie w jakim zlokalizowano S. chilensis tworzą głównie Carpinus betulus, Betula pendula oraz Prunus spinoza. Owocniki wyrastały semihypogeicznie, na gołej pozbawionej roślinności, gliniastej glebie.
|
WYSTĘPOWANIE
|
Gatunek Stephanospora chilensis jest znany z kilku stanowisk w Chile oraz jednej historycznej lokalizacji w południowych Niemczech. Stanowisko niemieckie odpowiada swoją charakterystyką stanowisku polskiemu, istnieją więc realne szanse na kolejne znaleziska tego gatunku w strefie klimatu umiarkowanego
Beskid Mały – DF 96, Koziniec k. Wadowic, Wrzesień 2019
|
UWAGI
 Pseudoparenchymatyczna trama hymenialna
|
Kolekcja niemiecka z 1941 została oznaczona przez Soehnera jako Hydnangium aurantium. Rewizja rodzaju, autorstwa J.M.Vidala przyporządkowała znalezisko do gatunku S. chilensis (Vidal 2004).
Gatunkiem podobnym do S. chilensis jest typowa dla strefy klimatu umiarkowanego S. caroticolor. Obydwa gatunki można rozróżnić jedynie badaniami mikromorfologicznymi. S. chilensis odróżnia mniejszy rozmiar zarodników, niewydatny i słabo zaznaczony apiculus w formie "korony", pseudoparenchymatyczna trama hymenialna, oraz podstawki wypełnione intensywnie zabarwionymi kroplami tłuszczu. Makroskopowo podobnym gatunkiem jest też Hydnangium aurantiacum, różni się jednak znacznie budową mikroskopową.
|
